Γράφει ο Χάρης Χ. Βαβουρανάκης, Πρόεδρος Ιατρικού Συλλόγου Ηρακλείου
Τελευταίοι σε ιατρικές επισκέψεις στην Ευρώπη οι Έλληνες. Έξι στους δέκα, λέει η eurostat, δεν έχουν πάει στο γιατρό τον τελευταίο χρόνο. Πάμε στο γιατρό μόνο όταν αρρωσταίνουμε. Αλλάζουν οι ενδείξεις, επιβαρύνεται η πρόγνωση και η θεραπεία.
Πανηγυρίζουν οι κλειδούχοι της υγείας, μείωσαν τις επισκέψεις στους γιατρούς αφού «έκοψαν» τους γιατρούς από τον ΕΟΠΥΥ, μείωσαν όπως ήταν επόμενο και την αντίστοιχη δαπάνη. Συνεχίζουν ωστόσο να βάζουν διαρκώς περιορισμούς και όρια σε επισκέψεις, εξετάσεις και φάρμακα. Πρωταθλητές στις επισκέψεις στον γιατρό η Δανία, πάλι κατά την eurostat, με τους μισούς Δανούς , πέντε στους δέκα, να πηγαίνουν στο γιατρό τουλάχιστον πέντε φορές το χρόνο.
Επισκέπτονται τον γιατρό με βάση την συνεχή παρακολούθηση. Δίδουν έμφαση στην πρόληψη, γιατί η τακτική επίσκεψη στo γιατρό, το check up, εκτός από το ότι προλαμβάνει την νόσο, μειώνει την δαπάνη και διαμορφώνει συνειδήσεις. Εκείνοι πρωταθλητές, με ένα σύστημα υγείας αξιόπιστο και αποτελεσματικό. Εμείς τελευταίοι, «κολλημένοι» στα ΤΟΜΥ, σε ιδεοληψίες εμμονές και δομές του παρελθόντος.
Επιτρέψτε μου ένα σύντομο ταξίδι στο χρόνο, στο παρελθόν. Η γνώση του διδάσκει. Όταν ο Nikolai Semashko, το 1918, ως υπουργός υγείας της Σοβιετικής Ένωσης δημιούργησε τις Μονάδες Υγείας (ναι, έτσι τις ονόμαζαν και τότε) είχε να αντιμετωπίσει δύο σοβαρά προβλήματα. Το πρώτο πρόβλημα ήταν οι συνθήκες ζωής που εκείνη την εποχή στην Σοβιετική Ένωση μόνο την ζωή δεν επέτρεπαν.
Το δεύτερο εξίσου σημαντικό ήταν η έλλειψη γιατρών. Η καθημερινότητα, οι «μη κοινωνικές ασθένειες» (καρδιαγγειακά, καρκίνος, κτλ) και η μη αντιμετώπιση τους έδειξαν την αδυναμία και την ανεπάρκεια του συστήματος, γιατί απλά ο ασθενής και όχι η ασθένεια, είχαν ανάγκη τον γιατρό.
Κι από το μακρινό χθες στο σήμερα. Εκατό χρόνια μετά στη χώρα μας. Τα ΤΟΜΥ, οι σύγχρονες Μονάδες Υγείας χωρίς κανένα χωροταξικό σχεδιασμό ήρθαν να αντικαταστήσουν τους συμβεβλημένους γιατρούς του ΕΟΠΥΥ. Το σοβιετικό μοντέλο, αποτελεί επιλογή εκλογής στο μυαλό των κυβερνώντων.
Πρόκειται για το μοντέλο των φτωχών, όταν δε μπορείς να σχεδιάσεις απλά αντιγράφεις. Η χρηματοδότηση του συστήματος γίνεται με ενωσιακούς πόρους, έχει ημερομηνία λήξης δηλαδή. Μετά έχει ο Θεός. Συμπράττουν με δήμους και μοιράζονται την δόξα της δημιουργίας των μαζί τους, αρκεί να τους δώσουν χώρο για να στεγασθούν.
Μετονομάζουν τα Κέντρα Υγείας της περιφέρειας σε ΤΟΜΥ, και τις μονάδες του ΠΕΔΥ σε Κέντρα Υγείας. Λόγω αδυναμίας του συστήματος, δόθηκε η δυνατότητα σύμβασης και με ιδιώτες οικογενειακούς ιατρούς με συγκεκριμένο πληθυσμό (2250 ο οικ.γιατρός, 1500 ο παιδίατρος) ευθύνης και καθορισμένο ωράριο λειτουργίας (4 ώρες καθημερινά) και πάλι, όμως οι γιατροί δεν επαρκούν.
Ο καλύτερος τρόπος να πεις την αλήθεια είναι να αναφέρεις απλά τα γεγονότα. Ας δούμε μερικά παραδείγματα ακολουθώντας τις διαδικτυακές οδηγίες του πολυδιαφημισμένου συστήματος. Για την πόλη του Ηρακλείου με περίπου 200.000 κατοίκους, αντιστοιχούν 45 γιατροί παθολόγοι και γενικοί ιατροί (13 των ΤΟΜΥ, 17 ελεύθεροι επαγγελματίες και 15 των Μονάδων Υγείας και των περιφερειακών ιατρείων).
Στα Χανιά, σε 100.000 κατοίκους αντιστοιχούν δεκαπέντε γιατροί (3 των ΤΟΜΥ, 7 των Μονάδων Υγείας & των περιφ. Ιατρείων, 5 ελ. επαγγελματίες). Στο Ρέθυμνο μόλις οκτώ γιατροί (οι 2 του ΤΟΜΥ και 6 της Μονάδας Υγείας και των περιφερειακών ιατρείων) αντιστοιχούν σε 55.000 κατοίκους. Στον Αγ. Νικόλαο, στο Λασίθι, υπάρχουν μόλις οι τρεις γιατροί του ΤΟΜΥ ενώ οι κάτοικοι μπορούν να συνδυάσουν την επίσκεψη στο γιατρό με εκδρομή, στην Νεάπολη ( 1ελ. επαγγελματίας και οι 10 του Κέντρου Υγείας).
Αν λοιπόν σε έναν γιατρό αντιστοιχούν 2.250 ασθενείς όπως έχει ανακοινωθεί, σκεφτείτε πόσος θα είναι ο χρόνος αναμονής και η ταλαιπωρία στην αναζήτηση ραντεβού για τον καθ υπόδειξη οικογενειακό γιατρό. Η πρόσβαση παραμένει εξαιρετικά δύσκολη, διαταράσσοντας τη σχέση εμπιστοσύνης γιατρού – ασθενή, αυξάνοντας την αναμονή, τη γραφειοκρατία και την ταλαιπωρία, γυρίζοντας μας χρόνια πίσω.
Κι από το παρόν στο μέλλον, αφήνοντας πίσω ιδεοληψίες και εμμονές. Έμφαση στη πρόληψη γιατί η πρόληψη στοιχίζει λιγότερο, αξιοποιώντας τους ενωσιακούς πόρους προς αυτή την κατεύθυνση. Ανάπτυξη και προγραμματισμός ανά Διοικητική Περιφέρεια με την συμμετοχή εκπροσώπων της ιατρικής και της νοσηλευτικής κοινότητας. Συλλογική σύμβαση με τους Ιατρικούς Συλλόγους.
Εφαρμογή δυναμικού κλειστού προϋπολογισμού ανά ασθενή για εξετάσεις και ιατρικές επισκέψεις λαμβάνοντας υπόψη το φύλο, την ηλικία και τη νοσηρότητα. Δίδει την δυνατότητα στον ασθενή να αναλάβει την διαχείριση των οικονομικών της υγείας του. Φυσικά οι χρόνιες ασθένειες είναι εκτός του ατομικού κλειστού προϋπολογισμού και ακολουθούν το δικό τους, ανά ασθένεια, επιστημονικό πρωτόκολλο.
Αξιοποίηση της ψηφιακής τεχνολογίας με την ηλεκτρονική κάρτα υγείας. Μειώνει την γραφειοκρατία οδηγεί στον εξορθολογισμό και τον διαρκή έλεγχο της δαπάνης επισκέψεων, εξετάσεων και φαρμάκων (ηλεκτρονικός φάκελος ασθενούς, ηλεκτρονική συνταγή, SMS – ειδοποίηση στον πολίτη για κάθε συνταγή που γράφεται).
Αξιοποίηση όλου του ιατρικού δυναμικού της χώρας, ελευθέρων επαγγελματιών και του κρατικού τομέα. Εδραιώνει την ελεύθερη επιλογή γιατρού από τον πολίτη. Δίδει κίνητρο παραμονής στους νέους γιατρούς, ποιότητα, αξιοπιστία και αποτελεσματικότητα στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας.
Δημιουργία Αστικού Τύπου Κέντρων Υγείας 24ώρου εφημερίας (αυτόνομα Τμήματα Επειγόντων) με γιατρούς όλων των ειδικοτήτων για την αντιμετώπιση των επειγόντων που δεν χρειάζονται νοσηλεία. Προάγουν την ταχύτητα αντιμετώπισης, ελαττώνουν την ταλαιπωρία του ασθενούς, αποφορτίζουν τα νοσοκομεία.
Κανένα φάρμακο χωρίς ιατρική συνταγή. Να εφαρμοστεί επιτέλους η θεραπεία μηνός και το ημερήσιο κόστος νοσηλείας στην χορήγηση όλων των εμβαλαγίων.
Απαιτείται τόλμη για να αλλάξουμε την ροή των πραγμάτων. Πρέπει ο πολίτης να επιλέγει το γιατρό του και ο γιατρός να κάνει το καλύτερο για τον ασθενή του.
Επιβάλλεται να αλλάξουμε σκέψη και πρακτικές. Από την διαχείριση να περάσουμε στην δημιουργία. Κι ας μη ξεχνάμε την ρήση του Thomas Fuller, συντηρητικός είναι αυτός που πιστεύει ότι τίποτα δεν πρέπει να γίνεται για πρώτη φορά.
ΧΑΡΗΣ Χ. ΒΑΒΟΥΡΑΝΑΚΗΣ
ΠΡΟΕΔΡΟΣ
ΙΑΤΡΙΚΟΥ ΣΥΛΛΟΓΟΥ ΗΡΑΚΛΕΙΟΥ
Πηγη:https://www.healthreport.gr