Η Τεχνητή Νοημοσύνη στην Υγεία και την άσκηση της ιατρικής

Είναι γνωστό ότι η ραγδαία εξέλιξη της Ρομποτικής θα επηρεάσει εκτός της καθημερινότητά της ζωής μας, και την μελλοντική πορεία διαφόρων επαγγελμάτων. Όπως και αυτών, των επαγγελμάτων Υγείας.

Όμως, τι είναι το ρομπότ; Είναι μια μηχανή που διαθέτει πλήθος αισθητήρων για να αντιλαμβάνεται το εξωτερικό περιβάλλον και να αλληλοεπιδρά με αυτό, εκτελώντας σειρά προγραμματισμένων ενεργειών. Δηλαδή το ρομπότ δεν τρώει, δεν κοιμάται, δεν κουράζεται, δεν απεργεί, δεν ψηφίζει και δεν χρειάζεται διακοπές. Άρα είναι ο ιδανικός εργάτης!
Ακόμη, ο στόχος της Τεχνητής Νοημοσύνης είναι να φτιάξει συστήματα που:

• Να σκέπτονται όπως οι άνθρωποι
• Να συμπεριφέρονται και να αντιδρούν λογικά και
• Να δίνουν λύσεις σε πολύπλοκα προβλήματα.

Η Τεχνητή Νοημοσύνη, τα κομπιούτερς, υπερτερούν της ανθρώπινης, στην λογικο-μαθηματική έκφραση της νοημοσύνης, αλλά ακόμη υστερούν σε αυτό που ονομάζεται Συναισθηματική Νοημοσύνη. Η πρώτη μεγάλη ήττα του ανθρώπου από τη μηχανή έγινε το 1997 όταν ο πρωταθλητής κόσμου στο σκάκι Garry Kasparov νικήθηκε από το κομπιούτερ της ΙΒΜ με το όνομα Deep Blue.
Σήμερα λειτουργούν περισσότερα από 10 εκατομμύρια ρομπότ: τα Βιομηχανικά (αυτοκινητοβιομηχανία), τα οικιακά, τα στρατιωτικά, τα πυροσβεστικά και τα ιατρικά για να αναφέρω μερικά από αυτά. Σαν επακόλουθο της ραγδαίας εξέλιξης των ρομπότ διάφορα επαγγέλματα κινδυνεύουν να εξαφανισθούν π.χ. οι εργάτες βαριάς βιομηχανίας, οι επαγγελματίες οδηγοί (αυτόματα αυτοκίνητα), οι Ταχυδρόμοι (drones) οι Ταμίες, οι Αεροσυνοδοί εδάφους, οι λογιστές και πολλοί άλλοι. 

Τεχνητή Νοημοσύνη και Υγεία σήμερα
Η τεχνητή νοημοσύνη έχει ένα σημαντικό αριθμό εφαρμογών στην ιατρική επιστήμη σήμερα, όπως στην Τηλε-Ιατρική με τη χρήση των έξυπνων κινητών, του έξυπνου σπιτιού που παρακολουθούν την κατάσταση των αρρώστων από μακριά και συμβουλεύουν τον ασθενή για θέματα της θεραπείας, της δίαιτάς του, της κινητικότητας και της κοινωνικοποίησής  του.
Η πιο όμως σημαντική εφαρμογή των έξυπνων κινητών σήμερα στην Υγεία είναι η άμεση παροχή έγκυρων πληροφοριών. Η εφαρμογή αυτή είναι πολύ σημαντική αν αναλογιστούμε ότι η ιατρική γνώση διπλασιάζεται κάθε τρία χρόνια (σήμερα) και στο εγγύς μέλλον προβλέπεται ότι αυτό θα γίνεται κάθε 75 ημέρες!
Άλλες εφαρμογές της Ρομποτικής στην Υγεία, είναι στην Νοσηλευτική, στη Φυσιοθεραπεία, στο Φαρμακείο, στην απολύμανση του νοσοκομείου, στους βοηθούς του νοσοκομείου και πολλές άλλες.

Στη Χειρουργική έχουμε το σύστημα DA VINCI όπου ο γιατρός χειρουργεί μέσω του ρομπότ χωρίς να ακουμπά καθόλου τον άρρωστο. Σε εξειδικευμένα κέντρα αυτό το είδος χειρουργικής μειώνει το χρόνο στο νοσοκομείο, τις επιπλοκές, την απώλεια αίματος, τις ενδονοσοκομειακές λοιμώξεις και το χρόνο επανόδου του ασθενούς στις φυσιολογικές του δραστηριότητες.

Μελέτες συνέκριναν την Τεχνητή Νοημοσύνη (Τ.Ν.) με τη συνήθη θεραπευτική αντιμετώπιση και έδειξαν ότι η Τ.Ν. ήταν καλύτερη (42%) στο γενικό αποτέλεσμα και ότι μείωσε το ολικό κόστος, κατά 58%.

Η Τεχνητή Νοημοσύνη έχει σημαντική εφαρμογή σήμερα και στην Ιατρική Εκπαίδευση. Ο εικονικός άρρωστος, το εικονικό Νοσοκομείο, ή Χειρουργείο βοηθούν στην καλύτερη εξοικείωση των φοιτητών με τις διάφορες παθήσεις,

Τέλος, σήμερα η Τεχνητή Νοημοσύνη έχει μπει και στα χωράφια της Διαγνωστικής και στις αποφάσεις θεραπείας των ασθενών. Υπάρχουν ήδη δημοσιεύσεις όπου συστήματα ιατρικής Τεχνητής Νοημοσύνης αφού ανάλυσαν τα στοιχεία σπάνιας νόσου, και αφού ανασκόπησαν 20.000 εργασίες σε λίγα λεπτά γύρω από την ασθένεια, κατέληξαν στην Διάγνωση και μάλιστα πρότειναν τη σωστότερη θεραπεία!

Τεχνητή Νοημοσύνη και τα Ρομπότ στην Υγεία του Μέλλοντος

Η Τ.Ν. θα παίζει σημαντικό ρόλο στο μέλλον της Ιατρικής Εκπαίδευσης, στη Διάγνωση, στο σχεδιασμό της θεραπείας και στην συσσώρευση ιατρικών πληροφοριών.
Στη δημιουργία νέων φαρμάκων, στη Γενετική όπου η διερεύνηση του γονιδιώματος θα είναι ρουτίνα!
Τέλος, η Νανορομποτική θα έχει τη δυνατότητα να εισέρχεται στο σώμα μας και να απομακρύνει π.χ. τα καρκινικά κύτταρα ή να τα βομβαρδίζει με φάρμακα ένα-ένα. 
Ειδικότητες που κινδυνεύουν να αντικατασταθούν από τις «σκεπτόμενες» μηχανές είναι κατά γενική ομολογία οι ειδικότητες αναγνώρισης μορφολογίας π.χ. η κλασσική ακτινολογία, η παθολογική ανατομική, η κυτταρολογία, η μικροβιολογία, η δερματολογία κ.ά.
Επίσης οι Ειδικότητες ανάλυσης πχ. Βιοχημεία, Ανοσολογία, Ενδοκρινολογία κινδυνεύουν να εξαφανιστούν. Ακόμη μέρος των επεμβατικών ειδικοτήτων π.χ. Χειρουργική (DaVinci), Οφθαλμολογία, Ωτορινολαρυγγολογία επίσης κινδυνεύουν.
Τέλος, το τελευταίο κάστρο που θα πέσει, αν πέσει, θα είναι αυτό των Ειδικοτήτων της Παθολογίας (Παθολόγοι, Καρδιολόγοι, Πνευμονολόγοι) και ίσως μερικές της Γενικής Χειρουργικής. Αυτές δηλαδή που έχουν την ιδιάζουσα και «ιερή» σχέση αρρώστου- γιατρού.

Ακόμη, η τεχνητή νοημοσύνη θα αλλάξει ριζικά τα συστήματα Υγείας:

1. Με την ταυτόχρονη σύνδεση όλων των μονάδων του συστήματος
2. Με τη συλλογή τεραστίου αριθμού πληροφοριών και δημιουργίας μεγα-βάσεων δεδομένων.
3. Με προχωρημένη στατιστική ανάλυση θα μελετά στατιστικές αλλαγές του συστήματος (statistical patterns)
4. Θα ανακαλύπτει νέες υποθέσεις εργασίας και θα τις επιβεβαιώνει ή όχι
5. Έτσι, θα βοηθά στις τελικές αποφάσεις, κυρίως στα ανώτερα επίπεδα του συστήματος

Έτσι, τα προσωπικά μου  συμπεράσματα καταλήγουν στα εξής:

• Η Τεχνητή Νοημοσύνη θα φέρει σημαντικές αλλαγές στην ιατρική επιστήμη και στα συστήματα Υγείας
• Η παγκόσμια κοινότητα των επαγγελμάτων Υγείας δεν είναι ακόμα προετοιμασμένη γι’ αυτές τις αλλαγές.
• Οι Ιατρικές Σχολές, οι Σχολές Νοσηλευτικής και Management Υγείας θα πρέπει να προσαρμόσουν τα προγράμματα σπουδών, λαμβάνοντας υπόψη αυτές τις αναμενόμενες αλλαγές
• Τα Ρομπότ και η Τεχνητή Νοημοσύνη αναπτύσσονται ταχύτατα και σύντομα θα φθάσουν την ανθρώπινη, και αν δεν υπάρξει «έλεγχος της τεχνητής υπέρ-νοημοσύνης» τότε θα υπάρξει σημαντικό πρόβλημα για το ανθρώπινο είδος.

Ελπίζω ότι όλοι μαζί, δεν θα αφήσουμε να πέσει αυτός ο πανέμορφος πλανήτης  Γη, στα χέρια των Ρομπότ.

Ο κ. Νίκος Σιαφάκας, MD, PhD, FRCP,FCCP,FERS είναι ομότιμος καθηγητής Πνευμονολογίας του Πανεπιστημίου Κρήτης.