Στροφή προς έναν άλλο τρόπο αντιμετώπισης της μάστιγας του καπνίσματος κάνουν ήδη αρκετές χώρες του πλανήτη, καθώς έχει αποδειχθεί τις τελευταίες δεκαετίες ότι η μάχη κατά του τσιγάρου είναι μια εξαιρετικά δύσκολη υπόθεση για τις περισσότερες κυβερνήσεις.
Δεν είναι τυχαίο ότι και στη χώρα μας παρά και τα μέτρα απαγόρευσης στους κλειστούς δημόσιους χώρους, τη σχετική αύξηση της τιμής των τσιγάρων τα τελευταία χρόνια, περίπου 3 στους 10 εξακολουθούν να καπνίζουν, με την Ελλάδα να έχει από τα υψηλότερα ποσοστά καπνιστών παγκοσμίως.
Αρκετές χώρες επιλέγουν συμπληρωματικά να εντάξουν στις επίσημες πολιτικές τους, τον «ενδιάμεσο δρόμο» της μείωσης της βλάβης προκειμένου να βοηθήσουν τους καπνιστές να περιορίσουν τον κίνδυνο και σταδιακά να απαλλαγούν από την εξαιρετικά βλαβερή συνήθεια.
Ενδεικτικό είναι το παράδειγμα της Νέας Ζηλανδίας η οποία έχει θέσει έναν μεγάλο εθνικό στόχο να γίνει Smoke Free μέχρι το 2025. Μέρος των δράσεων για να τον επιτύχει είναι και η επίσημη αναγνώριση από το Υπουργείο Υγείας ότι τα εναλλακτικά προϊόντα, με βάση τα διαθέσιμα επιστημονικά δεδομένα, μπορούν να συμβάλλουν αποτελεσματικά στην προάσπιση της δημόσιας υγείας, εάν οι καπνιστές τα επιλέξουν έναντι του τσιγάρου.
Γι’ αυτό το λόγο το Υπουργείο Υγείας έχει δημιουργήσει και ειδική σελίδα ενημέρωσης στο διαδίκτυο προκειμένου να ενημερώνει τους καπνιστές για τις διαφορές αυτών των προϊόντων από το τσιγάρο και να τους προτρέπει να τα επιλέξουν ως μέσο μείωσης της βλάβης και εφόσον έχουν εξαντλήσει τις άλλες προσπάθειες για διακοπή του καπνίσματος.
Οι δικαστικές αρχές μάλιστα δε δίστασαν το 2018 να βγάλουν απόφαση να επιτραπεί στη χώρα η πώληση θερμαινόμενων προϊόντων καπνού, τα οποία απαγορεύονταν βάσει παλαιότερης νομοθετικής πράξης που υπήρχε, καθώς διαπιστώθηκε ότι μπορούν να συνεισφέρουν στη δημόσια υγεία.
Στη Νέα Ζηλανδία το Φεβρουάριο του 2020 άρχισε να συζητείται η αναθεώρηση του νομικού πλαισίου που ρυθμίζει τα εναλλακτικά προϊόντα, προκειμένου ο νόμος να εκσυγχρονιστεί και να ενταχθεί σε πιο δομημένη φάση η πολιτική μείωσης της βλάβης. Όλα αυτά βέβαια γίνονται μέσα σε ένα εξαιρετικά προσεκτικό πλαίσιο, καθώς ο στόχος είναι να επιλέξουν τα εναλλακτικά προϊόντα μόνον οι ήδη καπνιστές και όχι μη καπνιστές ή νέοι.
Αντίστοιχη προοδευτική αντιμετώπιση στο θέμα της διαχείρισης του καπνίσματος φαίνεται να έχουν και οι ΗΠΑ, οι οποίες εδώ και χρόνια έχουν αναγνωρίσει τα προϊόντα ατμίσματος ως καλύτερη επιλογή σε σχέση με τα τσιγάρα, ενώ πρόσφατα ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) έδωσε την άδεια σε θερμαινόμενο προϊόν καπνού μεγάλης καπνοβιομηχανίας να κυκλοφορεί ως «προϊόν διαφοροποιημένου κινδύνου», αναγνωρίζοντας ότι το συγκεκριμένο σύστημα επειδή θερμαίνει και δεν καίει τον καπνό, μειώνει σημαντικά την παραγωγή επιβλαβών και δυνητικά επιβλαβών χημικών ουσιών για τον καπνιστή.
Τι γίνεται στην Ελλάδα – τι δείχνουν οι έρευνες
Η τάση πολλών χωρών να στραφούν σε προϊόντα μειωμένης βλάβης για να βοηθήσουν τους καπνιστές να απαλλαγούν από τις αμέτρητες χημικές ουσίες του τσιγάρου, ενισχύεται χρόνο με το χρόνο και έχουν αρχίσει να πληθαίνουν οι επιστημονικές φωνές που υποστηρίζουν την οδό της μείωσης της βλάβης ως έναν επιπλέον πυλώνα στρατηγικής για τη διαχείριση του καπνίσματος, δίπλα στην διακοπή και την πρόληψη.
Στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια διοργανώνεται γύρω από αυτό το ζήτημα το Scientific Summit on Tobacco Harm Reduction, το οποίο πρόκειται να διεξαχθεί φέτος στις 24 & 25 Σεπτεμβρίου 2020. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι στο περσινό Summit οι επιστήμονες έβγαλαν μια διακήρυξη με θέμα «Η διακοπή του καπνίσματος είναι ένα από τα αποτελεσματικότερα μέτρα δημόσιας υγείας και η μείωση του κινδύνου από το κάπνισμα μπορεί να αποτελέσει συμπληρωματική λύση στον έλεγχο του καπνίσματος». Στο κείμενο οι επιστήμονες αναφέρουν πώς : «θεωρούμε ότι τα προϊόντα μείωσης του κινδύνου από το κάπνισμα θα μπορούσαν να αποτελέσουν επιλογή για τους καπνιστές εκείνους που δεν επιθυμούν ή δεν μπορούν να διακόψουν το κάπνισμα με άλλες μεθόδους.
Ένα κανονιστικό πλαίσιο το οποίο θα υιοθετήσει μια προσέγγιση σταθμισμένου κινδύνου, αφενός παρέχοντας στον πληθυσμό ισορροπημένη πληροφόρηση και εκπαίδευση και αφετέρου μια διαφοροποίηση και ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στα προϊόντα μείωσης του κινδύνου από το κάπνισμα έναντι του τσιγάρου, θα μπορούσε να μεγιστοποιήσει τα οφέλη και να ελαχιστοποιήσει τις πιθανές αρνητικές επιπτώσεις για τη δημόσια υγεία»
Πληθαίνει σταδιακά και η επιστημονική τεκμηρίωση για τα εναλλακτικά προϊόντα καπνού. Στην Ελλάδα, στο Εργαστήριο Προληπτικής Καρδιολογίας της Β’ Πανεπιστημιακής Καρδιολογικής Κλινικής ΕΚΠΑ, διενεργήθηκε μελέτη η οποία αξιολόγησε την επίδραση του προϊόντος θέρμανσης καπνού σε εξειδικευμένους δείκτες της καρδιακής λειτουργίας, της αρτηριακής σκληρίας, της ενδοθηλιακής ακεραιότητας, καθώς και σε βιοδείκτες του οξειδωτικού φορτίου και θρόμβωσης. Τα αποτελέσματα της μελέτης αυτής ανακοινώθηκαν στο Πανευρωπαϊκό Καρδιολογικό Συνέδριο τον Αύγουστο 2019 στο Παρίσι.
Όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο επικεφαλής της μελέτης κ. Ιγνάτιος Οικονομίδης, Αναπληρωτής Καθηγητής Καρδιολογίας, Ιατρική Σχολή ΕΚΠΑ, Διευθυντής Εργαστηρίου Προληπτικής Καρδιολογίας Β’ Καρδιολογική Κλινική, Γενικό Νοσοκομείο «Αττικό»: «Τα αποτελέσματα της μελέτης μας κατέδειξαν στην οξεία φάση ότι το συμβατικό τσιγάρο, προκαλεί σημαντικά μεγαλύτερη αύξηση της αρτηριακής σκληρίας και επιβάρυνση του οξειδωτικού φορτίου σε σχέση με τα νέα καπνικά προϊόντα.
Κατά την αξιολόγηση στον ένα μήνα παρατηρήθηκε μια σημαντική βελτίωση των τιμών όλων των δεικτών της καρδιαγγειακής λειτουργίας. Συμπερασματικά, διαπιστώθηκε ότι η μετάβαση του καπνιστή σε χρήση προϊόντος θέρμανσης καπνού προκαλεί μικρότερη αγγειακή και καρδιακή επιβάρυνση σε σύγκριση με το κάπνισμα συμβατικού τσιγάρου».
Τέλος, αξίζει να σημειωθεί ότι και το Υπουργείο Υγείας, σε παρουσίαση που έγινε σε Συνέδριο Πολιτικής της Υγείας τον Δεκέμβριο του 2019 αναφέρθηκε στη στρατηγική της μείωσης της βλάβης ως τον τέταρτο πυλώνα στη μάχη κατά του καπνίσματος, πλάι στην πρόληψη, την διακοπή και τον περιορισμό του παθητικού καπνίσματος.
Πηγή: https://www.healthreport.gr/