Η περίοδος πριν τις εκάστοτε εκλογές είναι πάντα μια ευκαιρία απολογισμών περιόδου αλλά και ευρύτερου αναστοχασμού στην πορεία της υγείας του Έθνους στο σύνολο της, πέρα από την τρέχουσα επικαιρότητα και τις όποιες αλλαγές έχουν συμβεί.
Ειδικά όμως αυτή η προεκλογική περίοδος έχει την ιδιαιτερότητα της εμπειρίας της πανδημίας σε εθνική αλλά και παγκόσμια κλίμακα, επιβάλλοντας σε όλα τα κράτη να επανεξετάσουν τα συστήματα κοινωνικής πολιτικής που έχουν.
Στα καθ’ ημάς η Υγεία του Ελληνικού πληθυσμού δοκιμάστηκε από τις διαδοχικές κρίσεις, με αποτέλεσμα τη σταθεροποίηση του προσδόκιμου επιβίωσης και την αύξηση της νοσηρότητας. Η Πολιτική Υγείας στράφηκε προς την αντιμετώπιση της Πανδημίας, υποχωρώντας στην αποτελεσματικότητα της οργάνωσης του Συστήματος Υγείας, και της ανάλογης χρηματοδότησης.
Φωτεινή εξαίρεση υπήρξε η έστω και με ελλείψεις εφαρμογή του Προσωπικού Γιατρού, η συνέχιση της Ψηφιακής Ολοκλήρωσης και τα Προγράμματα Πρόληψης που ξεκίνησαν.
Όμως είναι ακόμα μεγάλα ζητούμενα
α. η μετεξέλιξη του ΕΟΠΥΥ σε ένα ενιαίο και πλήρες ταμείο κοινωνικής και δημόσιας ασφάλισης υγείας, που θα διαπραγματεύεται τις αναγκαίες και θα καλύπτει τις καλύτερες υπηρεσίες υγείας,
β. η αναδιοργάνωση του ΕΣΥ σε ένα σύγχρονο σύστημα υγείας, που θα παρέχει τις κατάλληλες υπηρεσίες, στο κατάλληλο χρόνο και στο κατάλληλο μέρος, με παράλληλη αναδιάρθρωση των κεντρικών και περιφερειακών υπηρεσιών δημόσιας υγείας, και γ. ο αναπροσδιορισμός της σχέσης δημόσιου ιδιωτικού τομέα υπηρεσιών υγείας
Στις επερχόμενες εκλογές αναζητείται ο οδικός χάρτης με τις προτεραιότητες και επιλογές στον νέο -μεταπανδημικό- υγειονομικό ορίζοντα. Τα δυο μεγάλα κόμματα εξουσίας δεν έχουν ακόμα παρουσιάσει ολοκληρωμένα τις προ και μετά εκλογικές θέσεις και προγράμματα.
Στις νέες θέσεις του ΠΑΣΟΚ, στον ηγεμονικό για την παράταξη χώρο της υγείας, αποτυπώνεται συμβολικά μια αλλαγή γενιάς που προσπαθεί να ανταποκριθεί στα νέα δεδομένα, επιδιώκοντας ταυτόχρονα την συνέχιση του μεταρρυθμιστικού σοσιαλδημοκρατικού διαρκούς των τελευταίων σαράντα χρονών.
Σε αυτήν την κατεύθυνση προτείνεται τόσο η ανάπτυξη και ολοκλήρωση του τομέα δημοσίας υγείας όσο και η σύνδεση του με το σύστημα δικτύων πρωτοβάθμιας φροντίδας υπό δημόσια εποπτεία.
Επίσης τονίζεται η ανάγκη του διαρκώς αναβαλλομένου εκσυγχρονισμού και αυτόνομης διοίκησης των νοσοκομείων, ο ανεξάρτητος μηχανισμός αξιολόγησης, ο κατεπείγων και χρονίζων ψηφιακός μετασχηματισμός και διασύνδεση υπηρεσιών, αλλά και η ορθή ανάπτυξη και οικονομική στήριξη του ανθρώπινου δυναμικού, ειδικά των νέων γιατρών.
Σημαντικά καινοτόμα σημεία είναι η πρόταση για ανάπτυξη κέντρων χρόνιων παθήσεων, που είναι η μάστιγα του αιώνα (η πλειοψηφία των δαπανών υγείας), αλλά και η στήριξη της υγειονομικής ‘νησιωτικότητας’ που είναι η ιδιαιτερότητα της χώρας
Συνεισφέροντας στο διάλογο αυτό, με στόχο τη ‘συμφωνία’ στην μετεκλογική περίοδο, είναι σημαντικό να κατηγοριοποιηθούν οι παρακάτω προτεραιότητες:
1 Οργανισμοί όπως το ΚΕΣΥ, ο ΕΟΔΥ, η ΕΕΔΥ, κ.α., θα πρέπει με κάποιο τρόπο να ενοποιήσουν τις δράσεις τους ή να ενοποιηθούν σε Κεντρικό Οργανισμό Δημόσιας Υγείας, που θα εποπτεύει τις Περιφερειακές Υπηρεσίες Δημόσιας Υγείας, θα καταγράφει τη κατάσταση υγείας του πληθυσμού, θα διεκπεραιώνει τα προγράμματα πρόληψης και θα καθορίζει τις προτεραιότητες στη χρηματοδότηση και την παροχή υπηρεσιών υγείας, με βάση τις ανάγκες του πληθυσμού.
2 Ο ΕΟΠΥΥ πρέπει να αξιοποιηθεί σωστά και να λάβει το σύνολο της χρηματοδότησης, από τη κοινωνική ασφάλιση και το κράτος, υπό τη μορφή επιδότησης ασφαλίστρου και όχι επιχορηγήσεων, ενώ με αποτελεσματική όσο κι ανεξάρτητη κεντρική και περιφερειακή διοίκηση να συνάπτει συμβάσεις, που θα καλύπτουν τον πληθυσμό, αναφέροντας όχι μόνο ποσοτικά αλλά και ποιοτικά χαρακτηριστικά, των νοσοκομειακών, εξωνοσοκομειακών και φαρμακευτικών παρόχων.
Η ιδιωτική ασφάλιση χρήζει κανόνων συμπληρωματικότητας, όπως συμβαίνει διεθνώς. Αυτό πρέπει να ρυθμιστεί από το Κράτος, κατόπιν συμφωνίας ΕΟΠΥΥ και Ένωσής τους.
3 Το ΕΣΥ δεν είναι μόνο οι κρατικές, αλλά και οι ιδιωτικές, υπηρεσίες υγείας. Ο χάρτης των δημόσιων νοσοκομείων, όπως διαμορφώθηκε το 1983, το 2002 και το 2011, χρήζει αξιολόγησης και επαναδιαμόρφωσης, με στόχο η περιφέρεια να καλύπτει όλες τις υπάρχουσες ειδικότητες, με τις αντίστοιχες υποδομές και εξοπλισμό σύγχρονης βιοϊατρικής τεχνολογίας, από ταμείο ανάκαμψης κ.α., και ο νομός πλήρως όλες τις βασικές ειδικότητες, με έμφαση σε όλα τα χρόνια νοσήματα.
Με βάση αυτά, μπορούν και πρέπει να συζητηθούν θέματα αποτελεσματικότερης και αποδοτικότερης οργάνωσης του ΕΣΥ ως ενιαίου οργανισμού ή/και ‘αυτονόμησης’ των μονάδων του. Συναφές είναι και το μισθολόγιο του ΕΣΥ με κίνητρα, που θα οδηγούν σε ανάλογες συμβάσεις, και δυνατότητες ιδιωτικού έργου εντός του ΕΣΥ. Στον ιδιωτικό τομέα το Υπουργείο Υγείας δίνει στις Περιφέρειες τις ανάγκες και τους κανόνες λειτουργείας των ιδιωτικών κλινικών, που έτσι συμβάλλονται ή όχι με τον ΕΟΠΥΥ.
4 Μια νέα φαρμακευτική πολιτική είναι αναγκαία τόσο για την αναδιοργάνωση της δημόσιας φαρμακευτικής δαπάνης, με έλεγχο της ηλεκτρονικής συνταγογράφησης, συμφωνίες πλαίσιο με τις εταιρίες, για τη μείωση της συμμετοχής των ασθενών, και την απεμπλοκή από το στρεβλό σύστημα επιστροφών (claw back). Επείγει η ενίσχυση των αναπτυξιακών μέτρων, καθώς ήδη η ελληνική φαρμακοβιομηχανία κινείται -πολύ ενεργητικά- επενδυτικά, αλλά και η περαιτέρω στήριξη της εξωστρέφειας της.
5. Η πρόταση για διπλασιασμό των πόρων του ταμείου ανάκαμψης (10%) έχει ουσιαστικές προϋποθέσεις για να αξιοποιηθεί σωστά, σε όλους τους ανωτέρω άξονες της χρηματοδότησης, αρκεί να κατευθύνεται από ένα οδικό χάρτη σχεδιασμού και αξιολόγησης των δράσεων.
Αντώνης Δημόπουλος, ορθοδοντικός
Νίκος Πολύζος, καθηγητής Διοίκησης και Οργάνωσης Υπηρεσιών Υγείας,
πρώην Γενικοί Γραμματείς Υπουργείου Υγείας
Πηγή: https://www.healthreport.gr/